عفونت ایمپلنت دندان؛ علائم و روش‌های درمان آن
ایمپلنت دندان از روش‌های پرطرفدار برای زیباسازی و جایگزینی دندان‌های آسیب‌دیده و غیرقابل درمان می‌باشد. اما اگر ایمپلنت دندان به‌خوبی و توسط پزشک متخصص حاذق انجام نشود امکان عفونت و بیماری‌های مختلف را دارد. در این مطلب می‌خواهیم به بررسی عفونت ایمپلنت دندان به‌طور جامع بپردازیم. پس تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
ایمپلنت دندان چیست؟
جراحی ایمپلنت دندان فرایندی است که در آن ریشه دندان‌ها با پایه‌های فلزی شبیه پیچ از جنس تیتانیوم جایگزین دندان‌های آسیب‌دیده و ازدست‌رفته می‌شوند که ازنظر شکل ظاهری و عملکرد بسیار شبیه دندان‌های واقعی می‌باشد. جراحی ایمپلنت دندان می‌تواند درصورتی‌که شرایط دندان و فک مناسب باشد؛ جایگزین قابل قبولی برای دندان مصنوعی یا بریج دندان نیز باشد و یا در مواقعی که ریشه‌های طبیعی دندان اجازه انجام پروتز یا بریج دندان را نمی‌دهند، راه‌حل دیگری برای بهبود و درمان دندان‌ها است. ایمپلنت دندان ارتباط مستقیمی با وضعیت استخوان فک دارد. کاشت دندان توسط جراحی در استخوان فک آغاز می‌شود که پایه ایمپلنت در استخوان فک بیمار قرار می‌گیرد در آنجا به‌عنوان ریشه دندان‌های ازدست‌رفته عمل می‌کند. از ویژگی‌های خوب ایمپلنت می‌توان به تکان نخوردن آن‌ها، عدم ایجاد سروصدا هنگام صحبت و غذا خوردن، عدم آسیب به بافت لثه و استخوان و … اشاره کرد. فایده اصلی ایمپلنت‌ها حمایت و پشتیبانی محکم از تاج و دندان جدید است. فرایند ایمپلنت دندان نیاز به ترمیم کامل استخوان اطراف پایه ایمپلنت دارد. ازآنجاکه این بهبودی به چند ماه زمان نیاز دارد، ممکن است روند آن نسبت به سایر روش‌های جایگزینی دندان طولانی‌تر باشد.
عفونت ایمپلنت چیست؟
عفونت ایمپلنت دندان عارضه‌ای جدی است که ممکن است بعد از جراحی یا چندین سال بعد ایجاد شود. عفونت علائمی مانند خونریزی، چرک، قرمزی و تورم ایجاد می‌کند. اگر عفونت شدید باشد، دندان‌پزشک مجبور است ایمپلنت را خارج کند. گاهی ایمپلنت‌ها عفونت کرده و علائمی ایجاد می‌کنند. عفونت باعث التهاب بافت نرم شده و حتی ممکن است باعث ازبین‌رفتن استخوان‌های اطراف آن شود. در بیشتر مواقع شرایطی به نام پری ایمپلنت باعث بروز این عارضه می‌شود. این التهاب شبیه به بیماری لثه بوده و استخوان و بافت لثه را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
علت ایجاد عفونت ایمپلنت دندان چیست؟
برخی افراد بعد از کاشت دندان مراقبت از ایمپلنت و رعایت بهداشت را جدی نمی‌گیرند. مهم‌ترین دلایلی که باعث بروز عفونت ایمپلنت دندان می‌شوند، عبارت‌اند از:
آب کافی مصرف نمی‌کنید. هیدراته ماندن به دفع مواد زائد بدن کمک می‌کند. به‌خصوص در چند هفته اول بعد از جراحی به این موضوع دقت داشته باشید.
قند زیاد می‌خورید. شکر برای سلامت دندان بسیار مضر است. مصرف قند را محدود کرده و بعد از خوردن قند حتماً مسواک بزنید.
معاینه منظم را جدی نمی‌گیرید. معاینه منظم به دندان‌پزشک خطر عفونت را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
بهداشت دهان و دندان را جدی نمی‌گیرید. روزی چند بار باید مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید.
علائم عفونت ایمپلنت چیست؟
اصلی‌ترین علائم عفونت ایمپلنت دندان شامل موارد زیر می‌شود:
درد و مشکل در جویدن: بعد از کاشت دندان مقداری درد طبیعی است. اما این درد باید با داروهای مسکن برطرف شود. اگر درد افزایش پیدا کرد یا هنگام جویدن و صحبت کردن شدید شد، حتماً به دندان‌پزشک مراجعه کنید.
تب، تورم و قرمزی: تورم و قرمزی در چند روز اول طبیعی است. اما اگر این علائم ادامه داشت یا با تب همراه بود، به دندان‌پزشک مراجعه کنید.
طعم و بوی بد دهان: با تجمع باکتری‌ها در لثه و دهان ممکن است طعم بدی در دهان خود احساس کنید. گاهی هم بوی بد دهان به‌طور دائمی می‌تواند آزاردهنده باشد.
خونریزی یا ترشح چرک: وجود عفونت باعث تجمع گلبول‌های قرمز و سفید در آن ناحیه می‌شود. درنتیجه ممکن است از لثه خون و چرک خارج شود. اگر این علائم بیش از چند روز اول ادامه داشت، حتماً به پزشک اطلاع دهید.
شل شدن ایمپلنت: ایمپلنت‌ها روی استخوان فک پیچ می‌شوند تا تکان نخورند. اگر ایمپلنت شل شود، نشانه مشکلی در استخوان و لثه است. یکی از دلایل آن می‌تواند عفونت ایمپلنت دندان باشد.
عوامل مستعد کننده عفونت ایمپلنت دندان
عوامل زیادی وجود دارد که می‌تواند خطر ابتلا به عفونت ایمپلنت دندان را افزایش دهد. مهم‌ترین این عوامل عبارت‌اند از:
ابتلا به بیماری لثه: عفونت لثه می‌تواند باعث رکود لثه و از بین رفتن ایمپلنت شود.
استعمال دخانیات: سیگار کشیدن جریان خون را در لثه‌ها محدود می‌کند و باعث خشکی دهان می‌شود و این هر دو، منجر به افزایش باکتری‌های مضر دهان خواهد شد و درنتیجه ممکن است به عفونت ایمپلنت دندان ختم شود.
ضعف بهداشت دهان و دندان: یک برنامه منظم بهداشت دهان و دندان، تعداد باکتری‌های مضر دهان را کنترل کرده، از عوارضی مانند بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان جلوگیری کند. التهاب بافت نرم پری ایمپلنت (موکوزیت) نشانه عدم رعایت بهداشت کافی است.
تشخیص عفونت ایمپلنت دندان
مشابه سایر بیماری‌های پریودنتال، درمان‌های موفقیت‌آمیز بیماری‌های اطراف ایمپلنت در مراحل اولیه کار کمتری می‌برند. بنابراین تشخیص به‌موقع و دقیق کاملاً ضروری است. ابتدا دندان‌پزشک دندان را معاینه می‌کند و در جستجوی علائم بالینی از قبیل وجود التهاب، چرک، عفونت و خونریزی در اثر تحریک ملایم برمی‌آید. وی سعی می‌کند سایر دلایل عفونت، مانند عفونت ناشی از جسم خارجی را رد کند. مرحله بعدی گرفتن عکس رادیوگرافی از ایمپلنت دندان آلوده است. از دست رفتن استخوان که علامت التهاب و عفونت ایمپلنت دندان پیشرفته است، در تصاویر رادیولوژی منعکس می‌شود. برای ارزیابی موفقیت روش‌های مختلف درمانی هم از تجزیه‌وتحلیل میکروبی قبل و بعد زیر حاشیه کمک گرفته می‌شود.
درمان عفونت ایمپلنت دندان
به خاطر داشته باشید که ایمپلنت‌های دندانی شما می‌توانند بلافاصله بعد از جراحی و همچنین هفته‌ها یا ماه‌های بعدازآن آلوده شوند. درهرصورت، هرچه زودتر درمان شروع شود، موفقیت بیشتر و مشکلات بعدی کمتر خواهد بود. اگرچه گزینه‌های درمانی مختلفی برای رفع عفونت ایمپلنت دندان وجود دارد ولی روش واحد پذیرفته‌شده‌ای وجود ندارد و درمان هر فرد جداگانه و بر اساس ارزیابی‌های مربوط به وی صورت می‌گیرد. درمان هر فرد به پیشرفت عفونت بستگی دارد و شامل درمان‌های غیر جراحی و جراحی است.
درمان غیر جراحی
این نوع درمان در اوایل التهاب به‌کاربرده می‌شود و نتایج امیدوارکننده‌ای دارد. درمان غیر جراحی شامل تمیز کردن مکانیکی محل آلوده، شستشوی ضد میکروبی (مثلاً با کلرهگزیدین)، ضدعفونی (تجویز آنتی‌بیوتیک موضعی یا سیستمیک برای یک عفونت متوسط) و اخیراً برس های چرخان (RotoBrush) است.
درمان جراحی
برای عفونت ایمپلنت دندان‌های پیشرفته که با از دست رفتن شدید استخوان توأم است، درمان غیر جراحی بی‌اثر است و نیاز به مداخله جراحی است. مداخله جراحی ممکن است همراه با تمیز کردن مکانیکی ایمپلنت، ضدعفونی و استفاده از آنتی‌بیوتیک باشد. اگر ایمپلنت دندانی به دلیل عفونت شدید و متعاقب آن از بین رفتن استخوان، شل شده باشد، نجات آن ممکن نیست. در این حالت ایمپلنت دندان آلوده برداشته‌شده، ناحیه باقی‌مانده مدتی به حال خود رها می‌شود تا عمل‌ترمیم انجام شود. پس از رفع عفونت ایمپلنت دندان دیگری کاشته می‌شود.
درمان عفونت زودرس و دیررس
اگر علائم عفونت ایمپلنت دندان بلافاصله بعد از جراحی مشاهده شود، درمان توسط آنتی‌بیوتیک یا در موارد پیشرفته، تعویض ایمپلنت خواهد بود. اگر عفونت بعد از کاشتن ایمپلنت اتفاق بیفتد، ممکن است دندان‌پزشک اقدام به تنظیم بایت (ردیف دندان‌ها)، یا تمیز کردن اطراف ایمپلنت کند و در موارد شدید، ممکن است نیاز به جراحی اضافی برای جایگزینی ایمپلنت وجود داشته باشد.
برداشتن ایمپلنت
اگر به دلیل عفونت مقدار زیادی از استخوان از بین رفته باشد، جراح مجبور است ایمپلنت را خارج کند. اگر ضخامت استخوان نگه‌دارنده کمتر از ۳ یا ۴ میلی‌متر شود، برداشتن ایمپلنت توصیه می‌شود. معمولاً بعد از پیوند استخوان و چندین ماه بهبودی کامل می‌توان مجدد کاشت دندان را انجام داد.
درمان خانگی عفونت ایمپلنت چیست؟
اگر واقعاً پیچ ایمپلنت دچار آلودگی و عفونت شده باشد هیچ روش درمان خانگی برای این مشکل وجود ندارد. افراد با مشاهده علائم عفونت ایمپلنت دندان باید با دندان‌پزشک خود تماس بگیرند و از خوددرمانی اجتناب کنند. درمان خانگی فقط می‌تواند شامل مصرف مسکن برای تحمل درد آن‌هم تا زمان مراجعه به دندان‌پزشک باشد.
چرا در صورت وجود عفونت ایمپلنت فقط باید به دندان‌پزشک مراجعه کنیم؟
پری ایمپلنت این پتانسیل را دارد که بسیار مخرب و تهاجمی باشد. نه‌تنها می‌تواند منجر به شکست ایمپلنت، هزینه‌های بسیار زیادی روی دست شما خواهد گذاشت. این معضل نه‌تنها باعث عفونت استخوان نگه‌دارنده ایمپلنت شده بلکه می‌تواند منجر به یک بیماری سیستمیک شود که می‌تواند به قلب و سایر اندام‌های شما آسیب برساند.
عوارض عدم درمان عفونت
بسیاری از افراد خطرناک بودن عفونت ایمپلنت دندان را جدی نمی‌گیرند. عارضه‌های بدی که عفونت به همراه خود دارد را باید جدی بگیرید. حتماً زمانی که دچار درد و عفونت شدید، سریعاً برای درمان آن اقدام کنید در غیر این صورت، مجبورید درد زیادی را تحمل‌کنید. یکی از خطرناک بودن عفونت ایمپلنت دندان آنجایی است که باکتری‌های زیادی استخوان فک شما را خراب می‌کنند و مجبور می‌شوید تا قسمتی از فک که دچار عفونت شده‌اند را بردارید. همچنین بخشی از ریشه‌های دندان فک بالا به سینوس‌ها ارتباط دارد و باکتری‌ها توانایی رسیدن به بافت‌های نرم سینوس‌ها را دارند درنتیجه عفونت سینوس‌ها را به وجود می‌آورند.
از دیگر خطرهای درمان نکردن عفونت ایمپلنت، از دست دادن دندان‌های دیگرتان است. اما اگر به‌موقع به درمان بیماری‌تان برسید، دچار این اتفاقات ناگوار نمی‌شوید.
3 نکته ساده برای جلوگیری از عفونت ایمپلنت
ایمپلنت‌ها که به‌عنوان بهترین جایگزین دندان ازدست‌رفته در نظر گرفته می‌شوند، بسیار بادوام بوده و هیچ‌گاه مستعد پوسیدگی نیستند. بااین‌حال، علیرغم ماهیت دائمی بودنشان، بدون مراقبت مناسب، باز هم می‌توانند شکست‌خورده و با مشکلاتی مانند عفونت ایمپلنت دندان روبرو شوند.
اگر به دنبال کاشت دندان با این روش هستید می‌توانید 3 نکته زیر را دنبال کنید تا از بروز عفونت ایمپلنت دندان جلوگیری کنید.
1. بهداشت دهان و دندان را بیشتر جدی بگیرید
با تمیز نگه‌داشتن ایمپلنت خود با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم، رشد باکتری‌ها را به حداقل می‌رسانید و خطر ابتلا به عفونت ایمپلنت دندان را کاهش می‌دهید. این کار می‌تواند منجر به پیشگیری از شکست درمان شود. لازم است که برای این منظور از مسواک‌های سافت و نخ دندان‌های باریک استفاده کنید همچنین در صورت صلاحدید دندان‌پزشک می‌توانید از مسواک‌های بین‌دندانی برای تمیز کردن لابه‌لای ایمپلنت کاشته شده خود استفاده کنید.
2. مصرف سیگار را کاملاً ترک کنید
برای جلوگیری از عفونت ایمپلنت دندان بهتر است که سیگار را کاملاً ترک کنید. همچنین اگر سیگاری هستید و به کاشت ایمپلنت فکر می‌کنید، اکنون زمان ترک آن است. سیگار کشیدن نه‌تنها برای سلامت کلی شما خطرناک است، بلکه می‌تواند بهبودی شما را پس از جراحی ایمپلنت به تأخیر بیندازد و خطر ابتلا به پری ایمپلنت یا عفونت پیچ ایمپلنت در ناحیه کاشت را افزایش دهد.
3. دندان‌قروچه را مدیریت کنید (توصیه مهم برای جلوگیری از عفونت ایمپلنت دندان)
شما اگر به‌صورت خودآگاه (به دنبال تجربه هیجان و احساسات) دندان‌هایتان را به هم می‌سابید و یا به‌صورت ناخودآگاه در خواب، دندان‌قروچه دارید. دندان‌قروچه دشمن خود دندان‌ها و انواع ترمیم‌های دندانی است. دندان‌های طبیعی ما به دنبال دندان‌قروچه دچار تحلیل، ترک‌خوردگی و شکستگی می‌شوند. همچنین افرادی که دندان‌قروچه دارند و دندان‌هایشان را لمینیت، ونیر کامپوزیت یا ایمپلنت کرده‌اند در معرض خطر شکست درمان قرار می‌گیرند. به هم سابیدن دندان‌ها می‌تواند با به خطر انداختن موقعیت ایمپلنت کاشته شده خطر شکست و عفونت ایمپلنت دندان را افزایش دهد. چنانچه دندان‌قروچه دارید حتماً برای مدیریت و درمان آن از یک دندان‌پزشک خوب کمک بگیرید و یا به تراپیست مراجعه کنید.
بنابراین عفونت ایمپلنت یکی از عوارض جدی است که باید با رعایت نکات مراقبتی از آن پیشگیری کرد. حتماً به‌طور منظم به دندان‌پزشک مراجعه کنید تا عفونت در مراحل اولیه تشخیص داده شود. معمولاً این عارضه درد نداشته و به همین دلیل شخص متوجه آن نمی‌شود. اما علائمی مانند خونریزی، چرک، تورم، قرمزی و تب می‌توانند از علائم عفونت ایمپلنت دندان باشند. اگر بعدازانجام ایمپلنت هرروز حداقل روزی دو بار از مسواک و نخ دندان استفاده نکنید و قند زیاد بخورید، احتمال عفونت افزایش پیدا می‌کند. در صورت بروز این عارضه دندان‌پزشک از روش‌هایی مانند تجویز آنتی‌بیوتیک، تمیز کردن فیزیکی، جراحی یا برداشتن ایمپلنت استفاده می‌کند.