مهم‌ترین شرایط قبل از ایمپلنت دندان
در این مقاله قصد داریم به تمام سؤالاتی که ممکن است در مورد مهم‌ترین شرایط قبل از ایمپلنت دندان به ذهن مخاطبان خطور کند، پاسخ داده شود. اما پیش از پرداختن به مهم‌ترین شرایط قبل از ایمپلنت دندان، لازم است به مفاهیم پایه‌ای در ارتباط با ایمپلنت دندان پرداخته شود. باید در ابتدا بدانیم که ایمپلنت دندان چیست و یا هدف از ایمپلنت دندان چیست و اجزای ایمپلنت شامل چه چیزهایی است.
همچنین در این مقاله به اهمیت دانستن شرایط ایمپلنت دندان خواهیم پرداخت و در ادامه نیز به مهم‌ترین شرایط قبل از ایمپلنت دندان اشاره خواهیم کرد. دانستن مراقبت‌های بعد از انجام ایمپلنت خیلی اهمیت دارد به همین منظور روش‌های مراقبت‌های بعد از انجام ایمپلنت دندان را خواهیم گفت.
ایمپلنت دندان چیست؟
ایمپلنت برای دندان‌های ازدست‌رفته پیشنهاد می‌شود. نام دیگر ایمپلنت دندان که خیلی هم شنیده می‌شود، کاشت دندان است.
هدف از ایمپلنت دندان چیست؟
قبل از انجام کاشت دندان و اشاره به مهم‌ترین شرایط قبل از ایمپلنت دندان باید ابتدا دید که هدف از ایمپلنت دندان چیست و برای آن برنامه‌ریزی کرد. گاهی نبود دندان یا ضربه به دندان، ظاهر نامطلوبی در فرد ایجاد می‌کند به همین منظور افراد اقدام به انجام کاشت دندان می‌کنند و گاهی علت درخواست ایمپلنت، مشکل خوردن غذا و جویدن است. چراکه به دلیل نبود دندان، فرد در خوردن و جویدن احساس ناراحتی می‌کند. در بعضی دیگر به‌منظور جلوگیری از جابجایی سایر دندان‌ها، اقدام به کاشت دندان می‌کنند. زیرا به‌مرورزمان در صورت نبود دندان در جای صحیح، شکل آرواره‌ها و استخوان فک تغییر می‌کند و بعضاً دیده‌شده که دندان‌های مجاور از موقعیت کنونی خود خارج‌شده و جابجا شده‌اند و ظاهری بدفرم در دهان ایجاد کرده‌اند.
اجزای ایمپلنت چیست؟
آنچه که در مهم‌ترین شرایط قبل از ایمپلنت دندان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، این است که بدانیم ایمپلنت دارای چه اجزایی است. در ایمپلنت یک پیچ وجود دارد که از جنس تیتانیوم است. ایمپلنت را داخل استخوان فک دهان، جایی که نیاز به ریشه دندان هست قرار می‌دهند و بعد از قرار دادن آن در دهان، برای داشتن ظاهری زیبا، یک روکش سفید بر روی آن قرار می‌دهند. به‌طور کل اجزای ایمپلنت عبارت‌اند از :
پایه ایمپلنت: نقش ریشه دندان را بازی می‌کند. این روش کمی تهاجمی است از این نظر که برای قرار دادن پایه ایمپلنت در استخوان فک نیاز است که سوراخی در لثه ایجاد شود و در استخوان فک، پایه را جایگذاری شود.
اباتمنت: این قطعه دارای جنس‌های متنوعی است. جنس‌هایی چون تیتانیوم، زیرکونیوم و طلا، جنس‌های رایج این بخش از ایمپلنت دندان است. این بخش از ایمپلنت وظیفه ایجاد یک اتصال مناسب بین روکش و پایه ایمپلنت دارد. از توضیح آن مشخص شد که اباتمنت رابط بین پایه و روکش است و در میان این دو قرارگرفته است.
روکش: نام دیگر آن پروتز دندان است که برای روی کار قرار دادن، استفاده می‌شود. روکش، ظاهری شبیه دندان طبیعی به ایمپلنت دندان می‌دهد.
کاربردهای ایمپلنت
یکی از مهم‌ترین کاربردهای ایمپلنت که حائز اهمیت است، ثابت بودن ایمپلنت است. منظور از ثابت بودن عدم تحرک است بدین معنا که مانند دندان مصنوعی نیست که قابل خارج شدن از دهان باشد.
کاربرد ایمپلنت دندان یا کاشت دندان در مواقعی است که در بعضی افراد دندان به‌صورت مادرزادی، رشد نکرده است. در این صورت برای پر کردن فضای خالی بین دندان‌ها، از این روش استفاده می‌کنند و یا اینکه دندانی به دلایلی مثل ضربه و غیره، ازدست‌رفته باشد و ظاهر نامناسبی برای فرد ایجاد کرده باشد. در این صورت از کاشت دندان استفاده می‌شود تا زیبایی لبخند در صورت فرد جلوه‌گر شود.
آیا دانستن مهم‌ترین شرایط قبل از ایمپلنت دندان اهمیت دارد یا خیر؟
بله. دانستن مهم‌ترین شرایط قبل از ایمپلنت دندان دارای اهمیت است چراکه نداشتن شرایط لازم، ممکن است منجر به اتلاف وقت و هزینه بسیار شود. برای مثال افرادی که در سنی قرار دارند که هنوز رشد آن‌ها به پایان نرسیده است، شرایط انجام ایمپلنت را ندارند. در نوجوانان به علت اینکه هنوز رشد اعضای مختلف بدن به‌خصوص آرواره‌ها و استخوان فک و غیره تکمیل‌نشده است، انجام ایمپلنت توصیه نمی‌شود. تغییر اندازه در ابعاد فک، لثه و دهان سبب به‌هم‌ریختگی ایمپلنت‌های کاشته شده می‌شود. رشد لثه افراد جوان تا سنین 17 الی 21 سالگی ادامه دارد. بنابراین به علت تغییر مدام لثه و استخوان فک در این محدوده سنی، کاشت دندان توصیه نمی‌شود.
همچنین افرادی که باردار هستند، شرایط کاشت دندان را ندارند. پیش از آنکه افراد اقدام به کاشت دندان کنند، از آن‌ها خواسته می‌شود تا آزمایش‌ها و عکس‌برداری‌هایی از دندان‌هایشان انجام دهند که این عملیات منجر به استفاده از اشعه ایکس می‌شود. همان‌طور که می‌دانید اشعه ایکس برای جنین خطرناک است. بنابراین زنان باردار دارای شرایط ایمپلنت نیستند.
از طرفی دیگر یکی از مهم‌ترین شرایط قبل از ایمپلنت دندان که باید رعایت شود، سیگاری نبودن متقاضی ایمپلنت است. افرادی که سیگار می‌کشند و یا به مصرف مواد الکی عادت دارند نمی‌توانند گزینه مناسبی برای انجام ایمپلنت دندان باشند. چنین افرادی سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند. به همین خاطر ممکن است دوره کاشت دندان آن‌ها نسبت به سایر افراد عادی بیشتر طول بکشد. بنابراین قبل از انجام ایمپلنت حتماً مهم‌ترین شرایط قبل از ایمپلنت دندان را چه برای خود و چه برای اطرافیان بررسی کنید.
چه کسانی نمی‌توانند ایمپلنت دندان انجام دهند؟
طبق مطالبی که در قبل گفته شد به‌طور اختصار کسانی که نمی‌توانند ایمپلنت دندان انجام بدهند و مهم‌ترین شرایط قبل از ایمپلنت دندان را ندارند عبارت‌اند از :
1- افراد با سنین کم
2- افراد دیابتی
3- زنان باردار
4- افراد سیگاری و مصرف‌کنندگان مواد الکی
5- افرادی مبتلابه کم‌خونی و یا هموفیلی
قیمت‌های ایمپلنت مقرون‌به‌صرفه است یا خیر؟
آنچه هزینه ایمپلنت را تعیین می‌کند، برند و تعداد استفاده ایمپلنت در استخوان فک و ویزیت پزشک و متخصص و هزینه‌های دیگری مانند عکس و آزمایش است. اما همواره باید به این نکته توجه داشت که آیا درست کردن یک‌دندان که نیاز به ایمپلنت دارد مقرون‌به‌صرفه‌تر است یا اینکه دندان‌ها را به حال خود بگذاریم تا به‌مرور مشکلات یک‌دندان، بقیه قسمت‌های فک را درگیر کند؟!. قطعاً اگر یک مشکل برای یک‌دندان را با انجام ایمپلنت بتوان برطرف کرد به‌مراتب بهتر از رها کردن آن است چراکه ممکن است مشکلاتی ایجاد کند که به‌جای انجام یک هزینه کوچک برای ایمپلنت دندان، ناچار به پرداخت هزینه‌ای بسیار گزاف شویم.
مهم‌ترین شرایط قبل از ایمپلنت دندان
مراقبت‌ها بعد از انجام ایمپلنت: مهم‌ترین شرایط قبل از ایمپلنت دندان
1- رعایت بهداشت دهان و دندان
2- وارد نکردن فشار زیاد بر روی ایمپلنت دندان‌ها
3- مراقبت برای افراد دیابتی که قصد دارند ایمپلنت انجام دهند: اولاً باید قبل از کاشت دندان چنین اشخاصی که بیماری خاصی چون دیابت دارند، میزان قند خون و دیابت آن‌ها اندازه‌گیری شود و پزشک خود را از نوع داروهای مورد مصرف خود مطلع کنند. همچنین قبل از انجام کاشت دندان، افراد دیابتی باید از مصرف داروی کنترل‌کننده دیابت تا 48 ساعت قبل از کاشت دندان، خودداری کنند. درصورتی‌که از انسولین نیز استفاده می‌کنند باید قبل از عمل ایمپلنت میزان و مقدار انسولین را به دندان‌پزشک خود بگویند و سپس اقدام به مصرف انسولین کنند.
در این مقاله به‌اختصار به مهم‌ترین شرایط قبل از ایمپلنت دندان اشاره کردیم:
1- بررسی وضعیت سلامت و ساختار لثه‌های بیمار توسط پزشک: یکی از مهم‌ترین شرایط قبل از ایمپلنت دندان، ساختار لثه‌ها و سلامت آن‌ها است. چراکه قرار است پایه ایمپلنت بر روی لثه‌ها قرار گیرد و استحکام استخوان فک و لثه‌ها بسیار مهم است. اهمیت سلامت لثه‌ها تا این حد است که اگر لثه فرد سالم نباشد، کاشت دندان یا ایمپلنت دندان با مشکل مواجه می‌شود. بنابراین بررسی اولیه لثه‌ها و استخوان فک توسط متخصص از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. لثه‌های بیمار و عفونتی ابتدا باید درمان شوند و سپس بعد از برطرف شدن مشکلات بیماری لثه‌ای و باکتریایی احتمالی، می‌توان گفت که اولین شرایط قبل از ایمپلنت دندان رعایت شده است.
2- بررسی تراکم استخوان فک: یکی دیگر از مهم‌ترین شرایط قبل از ایمپلنت دندان، بررسی تراکم استخوان فک است که باید بررسی شود. منظور از تراکم استخوان فک، داشتن بافت کافی استخوانی است. ازآنجایی‌که ماندگاری و طول عمر ایمپلنت دندان در دهان به میزان تراکم استخوان فک و دهان بستگی دارد، بنابراین تراکم استخوانی فک حائز اهمیت است. درواقع قرار گرفتن فیکسچر ایمپلنت (پایه ایمپلنت) در داخل استخوان فک، باید توسط متخصص تراکم استخوانی فک نیز بررسی شود و بعد از تائید توسط پزشک متخصص می‌توان اقدام به کاشت دندان کرد.
3- بررسی وضعیت جسمانی بیمار از منظر نداشتن بیماری خاص: یکی از مهم‌ترین شرایط قبل از ایمپلنت دندان، بررسی وضعیت جسمانی بیمار است که دارای بیماری خاصی نباشد. برای مثال افرادی که دارای مشکلات نقص ایمنی بدن هستند و یا دچار بیماری دیابت و هموفیلی هستند، نباید اقدام به ایمپلنت دندان کنند. البته در مواردی انجام ایمپلنت برای افراد دیابتی ضروری و حیاتی است که باید پیش از آن با متخصص فک و دهان و دیگر پزشکان مربوطه، وضعیت بیمار موردبررسی قرار بگیرد تا در حین انجام و یا بعد از ایمپلنت دندان، برای بیمار مشکلی پیش نیاید. ایمپلنت افراد دیابتی دارای نکاتی است که حتماً باید پیش از انجام کاشت دندان بدان توجه شود. بدین منظور برای افراد دیابتی پیش از هر چیز باید میزان گلوکز خود آن‌ها کنترل شود. میزان گلوکز خود در بهبود زخم ناشی از ایمپلنت بسیار مؤثر است. بنابراین تغییر در مقدار گلوکز خون می‌توان در بیمار ایجاد مخاطره کند.
روش‌هایی برای جایگزینی ایمپلنت دندان
روش‌های زیادی برای جایگزینی ایمپلنت وجود دارد که به‌اختصار به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
1-بریج : بریج درواقع یک تاج مصنوعی است که به دو دندان اطراف آن دندانی که آسیب‌دیده و یا ازدست‌رفته متصل می‌شود. یکی از مسائلی که این روش دارد این است که برای قرار دادن بریج، نیاز است که دندان‌های مجاور دندان کشیده شده و یا ازدست‌رفته، تراشیده شوند و از همان دندان‌های تراشیده شده به‌عنوان پایه استفاده گردد. از طرفی دیگر این روش نمی‌تواند از تحلیل استخوان‌های ناحیه‌‌ای که دندان ازدست‌رفته، جلوگیری کند.
2- دندان مصنوعی جزئی: در این روش چند دندان کشیده شده جای خود را به دندان مصنوعی می‌دهند. درواقع دندان مصنوعی جزئی، پروتز چند تا دندان مصنوعی است که به‌جای دو یا سه تا دندان در کنار هم استفاده می‌شود. مشکل این روش نیز نسبت به ایمپلنت این است که دندان مصنوعی جزئی را باید هر شب از دهان خارج کرده و تمیز کرد و چون قابل جدا کردن است، بعضاً مشاهده‌شده است که در هنگام خوردن غذا و صحبت کردن از دهان ناخداگاه خارج‌شده است!!
3- دندان مصنوعی کامل: در این روش دیگر نیازی به دانستن مهم‌ترین شرایط قبل از ایمپلنت دندان نیست چراکه دیگر دندان طبیعی نیست نکات مربوط به رعایت قبل از انجام ایمپلنت و بعد از ایمپلنت را باید رعایت کرد. درواقع دندان مصنوعی یکدست کامل از دندان‌های غیرطبیعی است که در فک بالا و پایین قرار می‌گیرد و متحرک است و قابل خارج کردن از دهان است. در شب‌ها باید از دهان خارج شود و تمیز شود و مانند ایمپلنت به علت اینکه پایه‌ای ندارد تا از دهان خارج نشود، مدام قابل جابجا شدن و چرخیدن در دهان است. البته این تحرک بالای دندان مصنوعی در هنگام صحبت کردن مشکل‌ساز می‌شود. از مشکلات دیگر دندان مصنوعی، عدم حفظ استخوان فک است و به‌تدریج با استفاده از دندان مصنوعی کامل، استخوان فک نیز تحلیل می‌رود.
حرف آخر:
در این مقاله به پاره‌ای از مهم‌ترین شرایط قبل از ایمپلنت دندان اشاره کردیم. امیدواریم موردتوجه و استفاده متقاضیان این روش درمانی و جایگزین دندان‌های ازدست‌رفته باشد. پیش از هر اقدامی توصیه می‌شود که ابتدا یک جلسه مشاوره رایگان با دندان‌پزشک خود داشته باشید و بر اساس نظرات متخصص دندان و جراح فک و صورت خود اقدام به کاشت دندان‌کنید. هر عمل جراحی نیاز به انجام مراقبت‌های بعد از عمل دارد و ازآنجایی‌که ایمپلنت دندان در دهان و فک صورت انجام می‌شود و به مراکز عصبی مغز بسیار نزدیک است بنابراین حتماً مراقبت‌های بعد از ایمپلنت دندان را فراموش نکنید.