لمینیت دندان یکی از روش‌های زیبایی دندان است که طی آن روکشی نازک در سطح جلویی دندان‌ها یا روی دندان‌ها قرار داده می‌شود و باعث پنهان ساختن عیوب ظاهری دندان‌ها و درنتیجه بهبود زیبایی در دندان‌ها می‌شود. لمینیت انواع متفاوتی دارند و برند‌های متفاوتی مواد آن را دردسترس بازار قرار می‌دهند.
اگر شما می‌خواهید در مورد امکان تغییر رنگ کامپوزیت(نوعی از لمینیت دندان) بدانید، بدون شک یا قبلا از لمینیت کامپوزیت استفاده کرده‌اید و یا معلوماتی در مورد آن دارد. ازآنجایی‌که معمولاً در جهت عمل زیبایی به بهره‌گیری از کامپوزیت روی می‌آورند، شکل استفاده‌شده لمینیت و رنگ(ظاهر) آن، تقریباً تمام هدف استفاده آن را بر‌آورده می‌کند. روکش‌های دندان یا همان لمینیت در دو نوع کلی موجودند، که عبارت از لمینیت‌های کامپوزیتی و سرامیکی می‌باشند.
به این دلیل که محوریت این مطلب در مورد انواع رنگ لمینیت‌های نوع کامپوزیتی می‌باشد، برای خلاصه، منظور از کلمات لمینیت یا کامپوزیت همان لمینیت کامپوزیتی می‌باشد مگر اینکه متفاوت بودن معنای آن یادآوری شود. آیا شما می‌توانید فرم(شکل) و رنگ ظاهری لمینیت را برای دندان‌های خود انتخاب کنید و آیا محدودیتی در انتخاب رنگ کامپوزیت وجود دارد؟ برای درک بهتر این موضوع انواع لمینیت کامپوزیت را مختصراً یادآور می‌شویم و انواع رنگهای آن را موردبررسی قرار می‌دهیم.
در جهت انتخاب رنگ کامپوزیت فرد گزینه‌های زیاد و وسیعی برای انتخاب دارد، اما در انتخاب فرم آن و شکل ظاهری آن محدودیت وجود دارد. زیرا این‌یک موضوع تخصصی است که با در نظر داشت فاکتور‌ها و موارد دیگر، توسط پزشک بهترین حالت فرم انتخاب‌شده توسط فرد برای او اجرا می‌شود. نظر به حالت و فرم صورت، چهره و همچنان دیگر عوامل اعم از عوامل ظاهری و یا عوامل تخصصی، بهترین حالت از فرم انتخاب‌شده توسط فرد برای او اجرا می‌شود. در ادامه جهت آشنایی با انواع فرم و شکل ظاهری لمینیت و انواع شکل صورت‌ها معلوماتی درج‌شده است.
انواع رنگهای کامپوزیت دندان
تنوع زیادی در رنگ کامپوزیت وجود دارد و در انتخاب رنگ کامپوزیت محدودیتی وجود ندارد، اما از با توجه به تخصص و تجربه دندان‌پزشک، با مشاوره گرفتن از پزشک شاهد نتایج بهتری خواهیم بود. به دلیل اینکه هدف استفاده از کامپوزیت برای دندان، در جهت بهبود بخشیدن به زیبایی دندان‌ها و برطرف کردن عیوب دندان‌ها است، باید رنگ مناسبی برای آن انتخاب کرد تا هم زیبا و هم طبیعی باشد و باعث چند دفعه شدن کار نشود.
رنگ کامپوزیت استفاده‌شده برای دندان نباید یکنواخت باشند زیرا به‌سادگی غیرطبیعی بودن آن‌ها توجیه می‌شود. بنابراین موضوع، این سایه بندی‌هایی از روشن‌ترین تا تیره‌ترین برای گروه‌بندی‌های لمینیت، توسط شرکت‌های تولیدکننده در برند ارائه‌شده از 1(روشن‌ترین) تا 4(تاریک‌ترین) شماره بندی میشوند.
در کل رنگهای کامپوزیت ارائه‌شده، در 4 دسته‌بندی کلی قرار می‌گیرند. این چهار دسته‌بندی عبارت از رنگهای دستهَA,B,C,D هستند.
طیف رنگهای قهوه‌ای A، طیف رنگهای زرد B، طیف رنگهای خاکستری C و طیف رنگهای قرمز با عنوان رنگهای گروه D عنوان میشوند. هرکدام از برند‌ها برای دسته‌بندی متفاوت رنگ‌ها سایه بندی متفاوت را در نظر می‌گیرد. این سایه بندی‌‌های از روشن‌ترین تا تاریک‌ترین با شماره بندی 1(روشن‌ترین) و به ترتیب الی سایه بندی 4(تیره‌ترین) برای هر گروه از رنگهای کامپوزیت قرار می‌گیرند.
همان‌گونه که گفته شد، هرکدام از گروه‌بندی‌ها دارای سایه‌هایی در رنگ‌بندی روشن تا تاریک هستند. در کتلاگ استاندارد برای تعین رنگ کامپوزیت 44 سایه برای گروه‌های رنگ‌ها وجود دارد که بر اساس روشنی یا تاریکی سایه آن‌ها از روشن‌ترین به سمت تاریک‌ترین دسته‌بندی میشوند. مثلاً رنگهای گروه A به چهار دسته‌بندی کوچک‌تر تقسیم میشوند که معیار این دسته‌بندی مقدار روشنی و تیرگی در سایه آن است.
دسته‌بندی A1 از گروه A روشن‌ترین رنگ را بین انواع کامپوزیت دارا می‌باشند و دسته‌بندی A2 تاریک‌تر از دسته‌بندی A1 هستند و به‌این‌ترتیب تاریک‌ترین رنگ‌ها را دسته‌بندی D4 در گروه رنگهای D دارا می‌باشند و دسته‌بندی A4 دارای تاریک‌ترین رنگ‌ها در میان رنگهای گروه A می‌باشند. رنگ کامپوزیت بر اساس معیار‌های انتخاب می‌شود، اگرچه شما مختار در تعین رنگ آن هستید و مثلاً می‌توانید از پزشک درخواست کنید تا از رنگ قرمزی خیلی روشن برای رنگ کامپوزیت دندان شما استفاده کند اما، این رنگ کاملاً غیرطبیعی است و با نگاهی عادی توجه را به خود جلب می‌کند، بنابراین باید از دندان‌پزشک مشاوره گرفت. به‌عنوان یک مخاطب دندان‌پزشک می‌تواند بهتر از خود شما، شما را ببیند.
البته هر برند تولیدکننده کامپوزیت گروه رنگ و سایه بندی استاندارد و معیاری را برای آن انتخاب کرده و در دسترس قرار می‌دهد. ازجمله این برند‌ها می‌توان به برند‌های؛ SDI، کامپوزیت برندkerr، برند Coltene ، کامپوزیت برندBisco ، برند DMG America، برند کامپوزیت‌های نوع ونیر(که محصولات لمینیت برگشت‌پذیر را نیز در دسترس قرار می‌دهد) Vivaden و... اشاره کرد.
اگر لمینیت قابل رنگ کردن است و دندان‌ساز یا پزشک می‌تواند به آن رنگ تعیین کند، بنابراین، باوجود تنوع زیادی که برای ظاهر لمینیت در دسترس است و عمل زیبایی برای بهبود بخشیدن به زیبایی است، فرد می‌تواند از بین کتلاگی از رنگ‌ها و ظاهر‌های لمینیت که در دسترس او قرار داده می‌شود، رنگ مناسب و موردعلاقه‌ی خود که می‌تواند بهبود بخشیدن به زیبایی دندان‌ها را متحقق کند، آن را انتخاب کند.
باید رنگ کامپوزیت را طوری انتخاب کرد که طبیعی به نظر برسد و زیبایی آن را در لحظه‌ی خاصی تصور نکند، زیرا ظاهر انسان مداوما در دید می‌باشد. در صورت استفاده از رنگ خالص برای دندان‌ها مثلاً رنگ خیلی سنگین یا رنگ خیلی روشن، غیرطبیعی آن بدون توجه خاصی قابل‌تشخیص است و این نمای غیرطبیعی دیگر به هدف زیبا بودن و بهبود زیبایی دندان‌ها تحقق نمی‌بخشد و بنابراین برای اینکه دندان‌ها ظاهر غیرطبیعی نداشته باشد رنگ یکنواخت برای لمینیت استفاده نمی‌شود.
انواع شکل‌های صورت کدام ها اند؟
شکل صورت ازجمله مؤثر‌ترین عوامل در زیبایی فرد است و در اصل منظور از شکل صورت همان شکل دور صورت است. بنابراین باید در کنار انتخاب مناسب رنگ کامپوزیت، برای انتخاب فرم و شکل لمینیت، شکل صورت و رنگ پوست، چشم‌ها و موها را نیز به‌عنوان عاملی مرتبط با آن در نظر گرفت. دور صورت دارای چند شکل کلی می‌باشد که هر شکل صورت هرکدام از افراد دریکی از این دسته‌بندی‌ها قرار می‌گیرد.
تمام اشکال دور صورت‌ها در گروه‌های کلی شکل بیضوی، دور صورت با شکل مثلث بالایی یا پایینی، صورت‌های شکل گرد(دایروی)، صورت‌های شکل مربعی، صورت‌های دارای شکل قلبی و... قرار می‌گیرند. برای هر شکل از صورت باید نوعی از فرم و شکل کامپوزیت را انتخاب کرد که با آن هماهنگ باشد و به دلیل ناهماهنگی تفاوت خود را نمایان نسازد، زیرا این ناهماهنگی باعث می‌شود با سادگی غیرطبیعی بودن آن جلوه نماید.
اگر روی گرد و کوچکی دارید نباید از کامپوزیتی استفاده کنید که خیلی پهن و کشیده است و از لمینیت باریک و با بلندی کمتر استفاده کنید تا با صورت شما هماهنگ باشد. اگر شکل دور صورت شما قلبی یا مکعبی است نباید از فرم مربعی لمینیت استفاده کنید، زیرا در صورت قلبی، کامپوزیت‌های کوتاه‌تر مناسب است چون بافرم صورت هماهنگ است، در صورت با شکل دور مربعی استفاده از لمینیت گرد مناسب‌تر است.
صورت کشیده باشد لیمینت‌هایی بافرم پهن‌تر با صورت هما‌هنگی بیشتری دارند. در هر فرم از دسته‌های کلی اشکال دور صورت، صورت می‌تواند کشیده باشد و این کشیده‌ی صورت منحصر به فرم بیضوی و یا مربعی نیست.
انواع مدل دندان‌ها و فرم دندان برای حالت‌های ظاهری
در هنگام حرف زدن، جیغ کشیدن، خندیدن و مابقی فیگور‌ها و حالت‌های ظاهری فرم جلویی دندان‌ها قابل‌مشاهده است. اگرچه شکل کامل دندان‌ها روش شکل کلی صورت به‌مرورزمان تأثیر می‌کند. چهره انسان‌ها متفاوت است اما فیگور استفاده‌شده برای تمام آن‌ها شبیه به هم است و می‌توان برای درست کردن شکل لمینیت و انتخاب آن جهت اجراشدن از این فیگور‌های طبیعی الگو گرفت و فرم موردعلاقه را برای کامپوزیت به همراه رنگ کامپوزیت مورداستفاده، انتخاب کرد.
همان‌گونه که کامپوزیت‌ها از موارد متفاوتی ساخته می‌شود و در طیف وسیعی از رنگهای کامپوزیت در برند‌های ارائه‌شده قرار می‌گیرند، فرم آن نیز به انتخاب بیمار قابل تعین است، و موارد تخصصی که انتخاب آن با پزشک است متفاوت از شکل و رنگ کامپوزیت هستند و بیشتر روش قرار دادن آن روی دندان‌ها و دیگر موارد فنی و تخصصی است، که به‌ظاهر دندان‌ها که توسط بیمار انتخاب‌شده‌اند تأثیر و تغییر نمی‌گذارد.
در اینجا مدل‌های دندان‌ها را که از فیگور‌ها الگو گرفته‌شده‌اند ذکر می‌کنیم و معلوماتی مختصر در ارتباط با آن ارائه می‌دهیم.
انواع مدل‌های دندان‌ها عبارت انداز مدل‌های؛ بالغ، غالب، متمرکز، هالیوودی، نرم، طبیعی، مدل طرح جوان‌سازی، مدل عملکردی، مدل تخم‌مرغی، مدل قوی، مدل جدی و مدل دندان‌های اصلاح‌شده را نام برد که هرکدام از این مدل‌ها می‌تواند به‌عنوان قالب لمینیت مورداستفاده برای شما قرار گیرد و با کمک‌گیری از روش‌ها تخصصی در مقیاس مناسب با صورت شما و ابعاد نواحی مربوطه توسط دندان‌ساز ساخته‌شده و سپس جهت اجرا در دسترس دندان‌پزشک قرار گیرد.
در هرکدام از انواع الگو‌های ذکرشده حالت‌های متفاوتی به هرکدام از دندان‌ها بر اساس الگو داده می‌شود. البته قبل از ساختن مدل کامپوزیت نهایی که روی دندان‌ها قرارگرفته می‌شود، الگوها در دسترس شما قرار می‌گیرد و مدل کامپوزیت و رنگ کامپوزیت از میان الگوها توسط شما انتخاب می‌شود.
آیا رنگ کامپوزیت می‌تواند عامل تأثیرگذار در هزینه آن باشد؟
در مورد انواع کامپوزیت و توضیح موارد استفاده، انواع کامپوزیت و مزایا و معایب آن مطلبی مجزا قرار داده‌شده است که معلومات مفصلی در ارتباط با آن ارائه‌شده است و در ارتباط با عوامل تأثیرگذار بر هزینه اجرای این عمل در این مطلب ذکرشده است.
مهارت و تجربه دندان‌پزشک، برند مورد کامپوزیت مورداستفاده، مقدار مورداستفاده از موارد لمینیت برای پوشش دندان‌های موردنظر و نوع کامپوزیت عمده موارد تأثیرگذار بر هزینه کامپوزیت هستند و رنگ کامپوزیت استفاده‌شده برای تفاوتی(قابل‌توجه) در هزینه آن ایجاد نمی‌کند.
لازم به ذکر است که قبل از اجرای کامپوزیت و قرار دادن آن روی دندان‌ها، اقدامات و اعمال ابتدایی روی دندان‌های موردنظر توسط دندان‌پزشک اجرا می‌شود. ازجمله اقدامات ابتدایی و قبل از اجرا و قبل از تراشیدن لایه سطحی دندان، تصویربرداری یا همان رادیوگرافی از دندان‌های شما است. در این تحلیل و نتیجه رادیوگرافی دندان حالت و شکل نهایی که دندان‌های شما به خود خواهد گرفت، برای شما ارائه خواهد شد.
رادیوگرافی دندان بحثی مجزا و مفصل را لازم دارد، اما در اینجا در حد این مبحث لازم است بدانیم برای دیدن قسمت‌هایی از بدن که به شکل بصری و با چشم غیرمسلح قابل‌دیدن نیستند، از روش‌های تصویربرداری استفاده می‌شود که روش رادیوگرافی(با استفاده از اشعه ایکس) ازجمله این روش‌ها است.
تصاویر به‌دست‌آمده از سطوح بدن با اشعه ایکس کاربرد‌ها و تحلیل‌های وسیعی دارند، اما کاربرد آن در این جهت بررسی سطوح دندان‌های اصلی شما و سپس با بهره‌گیری از آن گذاشتن سطح مجازی لمینیت روی سطح تصویربرداری شده از دندان‌ها است که نهایت کار و اجرای لمینیت با فرم موردعلاقه شما را به تصویر می‌کشد و دقیقاً همان‌گونه روی دندان‌های شما جلوه خواهد کرد. به این نوع تصویر به‌دست‌آمده از رادیوگرافی تصویربرداری زیبایی یا Cosmetic Imaging گفته می‌شود.
پایان سخن
اگرچه ما در انتخاب رنگ لمینیت مورداستفاده مختار هستیم، اما به این دلیل که برخی از لیمینیت‌ها برگشت‌پذیر نیستند و در صورت پشیمان شدن از اجرای آن باید آن را دوباره اجرا کرد و حتی چون برای قرار دادن این روکش لایه‌ی نازکی از مینای دندان(قسمت سفید رنگ و سطحی دندان که با روش بصری و چشم غیرمسلح قابل‌دیدن است) تراشیده می‌شود شاید این عمل دیگر برای دندان قابل‌اجرا نباشد، باید در انتخاب رنگ کامپوزیت آن از پزشک مشاوره گرفت و بعد از رفع تمام شبهات برای تعیین رنگ کامپوزیت و اجرای عمل لمینیت تصمیم گرفت.
4 گروه رنگ‌بندی برای رنگهای کامپوزیت دندان قرار داده‌شده است که شامل رنگهای قهوه‌ای، زرد، خاکستری و قرمز می‌باشند و به ترتیب با نام گروه رنگی A،B،C و D عنوان میشوند.باید با درنظرداشت عوامل مختلفی چون رنگ پوست، رنگ چشم، رنگ دندان‌ها هم‌ردیف و... در انتخاب رنگ کامپوزیت تصمیم گرفت و همچنان مشاوره پزشک به دلیل مهارت و تخصص در این زمینه ارمغان بخش نتایج بهتری خواهد بود. برای حفظ رنگ کامپوزیت‌ها از غذا‌ها و نوشیدنی‌های طبیعی(غیر صنعتی) استفاده کنیم و با مسواک زدن به دوام و ماندگاری آن‌ها بی‌افراییم. بهترین رنگ کامپوزیت رنگی است که با در نظر داشت فاکتور‌های یادشده انتخاب شود و اصلاً توجهی را به خود جلب نکند.