دندان‌ها تأثیر بسیاری در چهره و زیبایی افراد دارد. دلایل زیادی وجود دارد که باعث کج شدن دندان‌ها در بزرگسالان می‌شود. از دلایلی که باعث کج شدن دندان می‌شود می‌توان به ژنتیک، حرکت زبان، وضعیت لب، لثه‌های مشکل‌دار، فک نامرتب، اندازه فک، آسیب صورت، پیری اشاره کرد.
راه‌های مختلفی برای درمان کج بودن دندان وجود دارد، یکی از این راه‌ها انجام کامپوزیت دندان برای دندان‌های کج می‌باشد. در ادامه مطلب به انجام کامپوزیت و دیگر روش‌ها برای حل این مشکل می‌پردازیم.
دلایل کج شدن دندان‌ها
کج شدن دندان‌ها دلایل مختلفی دارد که می‌توان به: ژنتیک، افزایش سن، مکیدن انگشت، سوءتغذیه، هل دادن زبان، وارد شدن ضربه به‌صورت و فک، ابتلا به بیماری، آسیب به‌صورت، داشتن عادت‌های غلطی مانند: خوابیدن بر روی شکم، دندان‌قروچه و استفاده از پستانک به طولانی‌مدت و اختلالات هورمونی اشاره کرد.
روش‌های اصلاح دندان‌های کج
از روش‌هایی که برای اصلاح دندان‌های کج می‌توان نام برد: ارتودنسی دندان، لمینت دندان و کامپوزیت دندان می‌باشد که در ادامه هرکدام را توضیح خواهیم داد.
ارتودنسی دندان:
ارتودنسی دندان‌ها از قدیمی‌ترین روش‌ها برای اصلاح دندان‌های کج می‌باشد که برای کودکان مناسب‌تر است، اما از معایب این روش می‌توان به طولانی بودن درمان و دردهای دندان و فک اشاره کرد. مدت‌زمان درمان با ارتودنسی بستگی به میزان کج بودن دندان‌ها دارد که به‌طور دائمی به‌واسطه انجام این روش کج بودن دندان را برطرف می‌کند.
لمینت دندان:
از دیگر روش‌ها برای درمان کج بودن دندان لمینت دندان می‌باشد. این روش، روش دائمی نمی‌باشد و معمولاً برای زیبایی ظاهری دندان‌ها می‌باشد که هزینه‌ای انجام این روش نسبتاً مقدار بالایی می‌باشد.
کامپوزیت دندان برای دندان‌های کج:
کامپوزیت ترکیبی است که متشکل از چند ماده می‌باشد، که هرکدام دارای خاصیتی متفاوت و منحصربه‌فرد می‌باشد و می‌توان برای پر کردن دندان استفاده کرد، همچنین کامپوزیت دندان برای دندان‌های کج و رفع مشکلات ظاهری دندان قابل‌استفاده می‌باشد که همچون لمینت دندان باعث برطرف شدن مشکل به‌طور کامل نمی‌شود و هزینه کمتری دارد.
کامپوزیت دندان چیست؟
از کامپوزیت درترمیم و اصلاح دندان‌های خراب و آسیب‌دیده در دندانپزشکی استفاده می‌شود. ازآنجاکه کامپوزیت ازلحاظ ظاهری مانند: رنگ و شفافیت به دندان‌های طبیعی شباهت دارد از آن استفاده می‌شود، همچنین کامپوزیت دندان برای دندان‌های کج، شکسته و خراب مناسب می‌باشد.
نحوه انجام کامپوزیت دندان
برای انجام کامپوزیت دندان، دندان‌ها باید به‌طور کامل تمیز باشند و پس‌ازآن سطح دندان‌ها به‌وسیله مواد اسیدی آماده قرارگیری کامپوزیت‌ها می‌شوند. پس از آماده‌سازی دندان‌ها، کامپوزیت بر روی دندان‌ها به‌صورت لایه‌لایه قرار خواهد گرفت که برای خشک و سفت شدن هر لایه از لامپ UV استفاده می‌شود.
عدم هم‌ترازی دندان‌ها
اکلوژن را دندان‌پزشکان برای دندان‌هایی به کار می‌برند که هم‌تراز نیستند و باعث عدم قرارگرفتن صحیح دندان‌ها در حالت عادی می‌شود و درنتیجه آن باعث ایجاد مشکلات مختلفی مانند: به وجود آمدن فشاری اضافه بر روی دندان‌ها، کاهش اعتمادبه‌نفس و ایجاد مشکل در بهداشت دهان و دندان می‌شود .
آیا کامپوزیت دندان برای دندان‌های کج قابل انجام می‌باشد؟
پاسخ به این سؤال که آیا کامپوزیت دندان برای دندان‌های کج قابل انجام می‌باشد، مثبت است اما در مواردی که میزان کج بودن دندان‌ها مقدار کمی باشد و در غیر این صورت انجام ارتودنسی برای رفع کج بودن دندان‌ها، روش مناسب‌تری می‌باشد که تشخیص آن با دندان‌پزشک می‌باشد و باید شرایطی را داشته باشد که در ادامه توضیح خواهیم داد:
آیا کامپوزیت دندان برای دندان‌های بسیار کج امکان‌پذیر است؟
جواب این سؤال که آیا امکان کامپوزیت دندان‌های کج وجود دارد بستگی به مقدار کج بودن دندان دارد. اگر مقدار کج بودن دندان‌ها جزئی باشد، امکان کامپوزیت دندان برای دندان‌های کج وجود دارد، اما در اغلب موارد کج بودن دندان همراه با عدم هم‌ترازی فک می‌باشد یا مقدار کج بودن دندان مقداری زیاد می‌باشد که درنتیجه آن ارتودنسی روش مناسبی برای بهبود این عدم هم‌ترازی می‌باشد.
کامپوزیت دندان‌های کج به همراه ارتودنسی
در برخی موارد کامپوزیت دندان برای دندان‌های کج به‌تنهایی کافی نمی‌باشد و بهتر است برای دستیابی به نتیجه بهتر کامپوزیت به همراه ارتودنسی باشد. درواقع برای اینکه انجام کامپوزیت مؤثر واقع شود لازم است که با انجام ارتودنسی دندان‌ها شرایط لازم برای انجام کامپوزیت دندان فراهم شود، اما زمان انجام ارتودنسی دندان‌ها به نسبت کوتاه‌تر می‌باشد و این روش درمانی ترکیبی از ارتودنسی و کامپوزیت می‌باشد.
تغییر فرم و تراشیدن دندان‌ها
از دیگر نکاتی که باید در کامپوزیت دندان برای دندان‌های کج به آن توجه شود، تراشیدن و اصلاح فرم دندان‌ها قبل از انجام کامپوزیت برای دندان‌های کج می‌باشد. از معایب این تراشیدگی می‌توان به وجود سختی هنگام برداشتن یا ریموو کامپوزیت‌ها می‌باشد یا درصورتی‌که کامپوزیت‌ها به‌طور کامل برداشته شود باید با دندان دیگری جایگزین شود. باید به این نکته توجه داشته باشید که تراشیدن دندان‌ها احتمال آسیب به دندان و مینای دندان را افزایش می‌دهد.
فواید کامپوزیت دندان برای دندان‌های کج
از فواید کامپوزیت دندان برای دندان‌های کج می‌توان به: عدم نیاز به بی‌حسی هنگام انجام کامپوزیت، هزینه پایین‌تر نسبت به دیگر کارهای ترمیمی دندان، انجام کامپوزیت دندان در زمان کوتاه‌مدت، امکان اصلاح کامپوزیت دندان به هنگام شکستگی و همرنگ بودن کامپوزیت به دندان‌های طبیعی اشاره کرد.
معایب کامپوزیت دندان برای دندان‌های کج
از معایب کامپوزیت دندان برای دندان‌های کج می‌توان به‌احتمال رنگ‌پذیری بالا و کم بودن مقدار شفافیت غیرطبیعی بودن کامپوزیت دندان به نسبت لمینت دندان مقاومت پایین در برابر لکه‌ها و احتمال جدا شدن کامپوزیت دندان به هنگام ضربه اشاره کرد.
کاربردهای دیگر کامپوزیت دندان
با انجام کامپوزیت دندان می‌توان برای رفع مشکلات زیبایی بسیاری اقدام کرد که ازجمله این مشکلات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
تغییر رنگ دندان‌ها:
هنگام ایجاد لکه‌های نامناسب و سفیدرنگ بر روی دندان‌ها می‌توان درصورتی‌که سایر روش‌های درمانی مؤثر واقع نشود انجام کامپوزیت می‌تواند مفید باشد.
آسیب دیدن دندان‌ها:
هنگامی‌که دندان‌ها به دلایل مختلفی مانند:
تصادف، افزایش سن و پوسیدگی آسیب ببینند می‌توان با کامپوزیت دندان این مشکل را برطرف کرد و هزینه‌ای انجام این کامپوزیت نیز به‌صرفه می‌باشد.
بستن فاصله بین دندان‌ها:
با انجام کامپوزیت دندان می‌توان فاصله و شکافی که بین دندان‌ها به وجود می‌آید را از بین برد.
به این نکات به هنگام کامپوزیت دندان‌های کج دقت کنید:
1) اگر مقدار کج بودن دندان زیاد باشد قبل از انجام کامپوزیت برای دندان‌های کج، ابتدا ارتودنسی و سپس کامپوزیت انجام دهید.
2) در برخی موارد ممکن است که لایه‌نازکی از دندان تراشیده شود.
3) اگر دندان در جای مناسب قرار نداشته باشد و دچار انحراف شده باشد پزشک می‌تواند با کامپوزیت کج بودن دندان را اصلاح کند.
4) هنگامی‌که کامپوزیت انجام دادید در روزهای اول باید مراقبت‌های لازم از کامپوزیت را رعایت کنید.
5) انجام کامپوزیت برای دندان‌های کج نیاز به مهارت بالایی دارد، توجه کنید که این کار باید توسط دندانپزشکی بامهارت بالا انجام شود.
مراقبت لازم هنگام کامپوزیت دندان برای دندان‌های کج در کوتاه‌مدت
هنگام انجام کامپوزیت دندان لازم است که مواردی را رعایت کنید که می‌توان موارد به زیر اشاره کرد:
به هنگام جویدن و گاز زدن غذا دقت کنید، در صورت تغییر فرم و شکل دندان‌ها به پزشک مراجعه کنید، دقت داشته باشید که از فشار دادن دندان‌ها به روی‌هم یا دندان‌قروچه پرهیز کنید، به مدت یک شبانه‌روز از مسواک و نخ دندان استفاده نکنید، از نوشیدن مایعات سرد، ولرم و داغ پرهیز کنید همچنین از مصرف نوشیدنی‌های رنگی نیز خودداری نمایید.
مراقبت لازم هنگام کامپوزیت دندان برای دندان‌های کج در طولانی‌مدت
اولین نکته‌ای که باید به آن دقت شود یادگیری و نحوه صحیح استفاده از مسواک و نخ دندانی باشد که باید بعد از هر وعده غذایی انجام دهید.
از دیگر موارد لازم هنگام کامپوزیت دندان برای دندان‌های کج در طولانی‌مدت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بهتر است از غذاها یا نوشیدنی‌هایی که دارای رنگ غیرمجاز می‌باشند کمتر استفاده کنید، از قلیان، سیگار و مواد مخدر نباید استفاده شود زیرا باعث تغییر رنگ طبیعی کامپوزیت‌ها می‌شود، عدم استفاده از ابزارهای نامناسب برای تمیز کردن دندان‌ها، با دندان‌هایی که کامپوزیت شده‌اند از شکستن خوراکی‌هایی که بافت سفتی دارند پرهیز کنید.
از دیگر مواردی که باید رعایت شود می‌توان گفت: به دلیل وجود نوعی اسید در نوشابه‌های گازدار و آبمیوه‌های غیرطبیعی که باعث آسیب به کامپوزیت می‌شود باید از مصرف آن‌ها خودداری کنید، از مصرف قند، شکلات‌هایی که بافت سفتی دارند و آبنبات خودداری کنید، مصرف پفک و تنقلاتی که دارای رنگ‌های مضر می‌باشند را کم کنید.
درصورتی‌که می‌خواهید کامپوزیت دندان‌های خود را نگه‌دارید بهتر است موارد گفته‌شده را رعایت نمایید.
تغذیه مناسب به هنگام کامپوزیت دندان‌ها
از مواردی که در هنگام تغذیه بعدازآنجام کامپوزیت دندان برای دندان‌های کج باید رعایت شود می‌توان به: مصرف غذاهایی نرم مثل انواع سوپ و آش، مصرف برنج به‌صورت کته زیرا برنج بافت نرم‌تری دارد، مصرف آبمیوه‌هایی طبیعی و بدون مواد نگهدارنده و افزودنی، هنگام مصرف ماهی‌هایی که تیغ و گوشت‌هایی که دارای استخوان می‌باشند دقت کنید و مصرف سبزیجات بخارپز اشاره کرد.
می‌توانید از پوره سیب‌زمینی نیز استفاده کنید، همچنین بهتر است از مصرف غذاهایی که بافت سفتی دارند و نیاز به گاز زدن دارند تا حد امکان دوری‌کنید.
راه‌های افزایش ماندگاری کامپوزیت دندان
1) استفاده از مواد باکیفیت
2) مراجعه به دندانپزشکی که دارای مهارت بالایی در انجام کامپوزیت دندان می‌باشد.
3) در صورت بروز مشکلاتی مانند: لب پر شدن و یا تغییر رنگ کامپوزیت سریعاً به دندان‌پزشک مراجعه کنید.
4) استفاده از مسواک‌هایی که مناسب برای دندان‌هایی می‌باشد که کامپوزیت شده‌اند.
5) استفاده از خمیردندان‌هایی که در ترکیبات خودجوش شیرین و سدیم کربنات ندارند و دارای مقدار فلوراید کم می‌باشند.
6) استفاده از نخ دندان‌های مناسب و نازک که مخصوص دندان‌های کامپوزیت شده می‌باشند و این نخ دندان قابلیت رد شدن از دندان‌های کامپوزیت شده را به‌راحتی داشته باشد.
آیا مراقبت‌های مخصوصی بعدازآنجام کامپوزیت وجود دارد؟
پاسخ به این سؤال که آیا مراقبت‌های ضروری و مخصوصی بعدازآنجام کامپوزیت وجود دارد مثبت است و انجام این مراقبت‌ها بعد از کامپوزیت دندان امری ضروری می‌باشد و اگر این مراقبت‌ها به‌طور کامل و به‌درستی رعایت نشود، نتیجه این می‌شود که کامپوزیت‌های دندان سریع‌تر خراب می‌شوند و احتمال اینکه به دندان و لثه آسیب وارد شود وجود دارد.
در صورت عدم رعایت مراقبت بعدازآنجام کامپوزیت دندان، احتمال اینکه حالت طبیعی و زیبایی در کامپوزیت‌های دندانی کم شود وجود دارد.
بعد از کامپوزیت دندان حتماً باید مراقبت‌های لازم انجام شود تا ویروس‌ها و باکتری‌ها در دهان رشد نکنند زیرا احتمال خرابی، پوسیدگی و تغییر رنگ را بالا می‌برند.
برند کامپوزیت‌های دندانی چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟
1) دارا بودن ماندگاری و دوام طولانی‌مدت
2) شباهت رنگ کامپوزیت دندان انتخاب‌شده با راهنمای رنگ
3) وجود دامنه رنگی گسترده
4) علاوه بر اینکه باید شکل خود را حفظ کند باید بتوان کامپوزیت دندان را به‌راحتی تغییر شکل داد.
عمر کامپوزیت دندان
عوامل مختلفی به ماندگاری و دوام کامپوزیت دندان بستگی دارد که می‌توان به: مهارت پزشک، رعایت بهداشت دهان و دندان، مقدار پر شدن دندان، ترمیم دندان و پرهیز از دندان‌قروچه اشاره کرد. اما باید به این نکته توجه داشت که کامپوزیت دندان همیشگی نیست و به‌طور متوسط بین ۵ تا ۷ سال ماندگاری و دوام دارد و بعدازآن نیاز به ترمیم می‌باشد.
کلام پایانی
در این مطلب سعی کردیم که به‌طور کامل به موضوع کامپوزیت دندان برای دندان‌های کج بپردازیم و آن را به‌طور کامل توضیح دهیم به همین منظور در این مطلب به دلایل مختلف کج شدن دندان و انواع روش‌های اصلاح دندان کج، توضیح کامپوزیت و نحوه انجام آن، امکان‌پذیر بودن کامپوزیت برای دندان‌های کج و شرایط انجام آن، فواید و معایب کامپوزیت دندان و کاربردهای دیگر کامپوزیت پرداختیم.
و همچنین مراقبت‌های لازم در کوتاه‌مدت و طولانی‌مدت را پس‌ازانجام کامپوزیت دندان، تغذیه مناسب به هنگام کامپوزیت دندان، راهکارهای افزایش ماندگاری کامپوزیت دندان، ویژگی‌های برند کامپوزیت دندانی مناسب و عمر کامپوزیت دندان به‌طور متوسط را به‌طور کامل توضیح دادیم.