رنگ و شکل نامنظم دندان‌ها و نامتناظر بودن دندان‌ها باعث میشود تا پزشکان و فعالان این حوزه پزشکی به دنبال راه‌حلی برای رفع این مشکل باشند و ازجمله این را‌ه‌حل‌ها یکی هم استفاده از لمینیت دندان است که مواد آن روی دندان‌ها قرار داده میشود و دندان‌پزشک می‌تواند نظر به فرم دلخواه فرد آن‌ها را با توجه به نکات صحیح روی دندان‌ها قرار دهد.
البته درصورتی‌که دندان‌ها نظر به محور خود نا‌متقارن و نظر به همدیگر انحراف داشته باشند، جهت رفع این مشکل از عمل ارتودنسی دندان‌ها بهره گرفته میشود که توضیح کوتاهی از آن برای خود مطلبی مجزا می‌طلبد و در مطلب مجزا توضیح داده‌شده است. اگر شما هم به دنبال رفع پوشاندن عیوب ظاهری دندان‌های خود هستید و این عیوب باعث ناراحتی شما میشود، استفاده از لمینیت دندان، راه‌حل مناسبی برای برطرف کردن این مشکل و برگشتن ظاهر زیبای لبخند شماست.
در ادامه این مطلب معلوماتی مختصر در ارتباط با لمینیت دندان یا ونیر(veneer) با محوریت آن برای بهبود ظاهر دندان‌ها آمده است که به آن می‌پردازیم.
لمینیت دندان چیست؟
قبل از درک پاسخ این سؤال نیاز به این است که راجع به بخش ظاهری ساختار دندان اطلاعاتی کسب کنیم. قسمت سفید دندان که به شکل بصری قابل‌دیدن و همچنان قابل‌لمس است به آن تاج دندان گفته میشود و لایه‌ای سفیدرنگ که همان رنگ سفید دندان است تاج دندان را پوشش داده است و به آن مینای دندان گفته میشود که خارجی‌ترین بخش دندان است. ضخامت مینای دندان نظر به موقعیت آن مختلف است و تا 3 میلی‌متر می‌رسد.
در صورت عدم رسیدگی و نظافت دندان اگرچه مینای دندان سخت‌ترین قسمت بدن انسان است، اما فرسوده میشود و عاقبت این فرسودگی، فرسودگی دندان، درد دندان و درنهایت مشکلات دندانی است که نیاز به عمل جراحی با بی‌حسی دارد. لمینیت دندان یا ونیر ازجمله روش‌های ترمیم مینای دندان است تا از پیش‌روی فرسودگی مینای دندان جلوگیری شود. لمینیت دندان لایه‌ای نازک از موادی است که رنگ ظاهری آن شبیه به دندان است. دندان‌پزشک مدل موردنظر آن را در دسترس دندان‌ساز قرار داده و توسط دندان‌ساز ساخته میشود، بعداً در مراجع بعدی توسط پزشک در محل دندان‌ها قرار می‌گیرد.
اگرچه به یک تیر دو هدف را قرار می‌دهد؛ هم از پیش‌روی پوسیدگی در مینای دندان و عواقب آن جلوگیری می‌کند و هم با ظاهر(هم ازلحاظ شکل و هم ازلحاظ رنگ) زیبایی که به دندان‌ها می‌دهد برایتان لبخندی زیبا را به ارمغان می‌آورد. معمولاً از لمینیت دندان برای زیبایی بخشیدن دندان‌ها استفاده می‌کنند، بنابراین حتماً مجبور نیستید بعد از متوجه شدن از پوسیدگی دندان‌ها اقدام به بهرهگیری از روش لمینیت دندان‌کنید، بلکه می‌توانید هم با آن ظاهر زیبایی به دندان‌های خود بدهید و بدین ترتیب برای جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها نیز کمک کرده‌اید.
انواع لمینیت دندان چیست؟ مزایا و معایب لمینیت دندان چیست؟ و از کدام نوع استفاده کنم؟
دو نوع لمینیت دندان ازلحاظ مواد مورداستفاده وجود دارد. نوع اول ونیر(veneerکامپوزیت) و نوع دوم آن لمینیت نوع سرامیکی است که عنوان روکش چینی نیز برای آن استفاده میشود، ناگفته نماند که ترتیب ذکرشده نوع لمینیت‌ها دلالتی به برتری آن‌ها نسبت به هم دیگر ندارد. نمونه این از جنس دندان به دندان‌ساز ارسال میشود و در لابراتوار با در نظر داشت رنگ مینای دندان مدل ساخته میشود. لمینیت دندان بین 2 الی 3 هفته زمان می‌گیرد.
لیمنیت یا ونیر یا کامپوزیت:
لمینیت ونیر برخلاف لمینیت نوع سرامیکی نیازی به تراش دندان‌ها ندارد. ضخامت لمینیت کامپوزیتی خیلی نازک و تقریباً نزدیک به ضخامت مینای دندان(3 میلی‌متر) است.
لمینیت نوع سرامیکی:
به لمینیت سرامیکی دندان پرسلن ونیر نیز گفته میشود. هزینه این نوع به‌تناسب لمینیت کامپوزیت بیشتر است. اگرچه برای استفاده از لمینیت سرامیکی نیاز به تراش دادن لایه خیلی نازکی از دندان‌ها است، اما نسبت به نوع کامپوزیت کیفیت بالاتر و ماندگاری بیشتری دارد. موارد مورداستفاده لمینیت کامپوزیتی تنوع بیشتری ازلحاظ کمی و کیفی دارند.
در مقایسه جزئی‌تر انواع لمینیت این موارد را ذکر می‌کنیم:
لمینیت سرامیکی در برابر لکه گرفتن مقاوم‌اند اما امکان شکستنان وجود دارد، در مقابل لمینت ونیر نمی‌شکند اما امکان افتادن یا از بین رفتن آن به شکل ورقه ورقه به‌مرورزمان و امکان لکه گرفتن را دارد. به دلیل اینکه در استفاده از لمینیت نوع پزشکی دندان تراش داده میشود، دائمی است و در صورت شکسته شدن آن باید مجدداً آن را انجام داد و برگشت‌پذیر نیست.
اما لمینیت نوع کامپوزیت یا ونیر(veneer) قابلیت برگشت‌پذیری را دارد و می‌توان در صورت رضایت و تمایل آن را بدون وابسته شدن شکل ظاهری کنار گذاشت و ازلحاظ نیاز به استفاده از آن تقریباً به همان دوران قابل از انجام عمل لمینیت بازگشت.
برای قرار دادن لمینیت روی دندان، ابتدا سطح خیلی نازکی از روی دندان‌ها تراشیده میشود و سپس لمینیت که ظاهر یک روکش یا لایه را دارد روی دندان قرار می‌گیرد. اگر قسمتی از دندان شما شکسته، یا بین آن‌ها فاصله وجود دارد و یا رنگ آن به شکل بدی گشته یا دیگر مشکلات ظاهری به وجود آمده، بدون شک روی ظاهر صورت تأثیرگذار است، اگرچه نیازی به درمان نداشته باشد اما می‌توان با بهرهگیری از عمل لمینیت دندان این مشکل را رفع کرد.
همه می‌توانند از لمینیت دندان استفاده کنند و محدودیتی در سن و دیگر عوامل طبیعی ندارد، اما برای افرادی که دندان آن‌ها به علت بیماری‌های دندانی قبلی مثل عصب‌کشی یا دیگر عمل‌ها تضعیف‌شده(زیرا امکان عفونت مجدد را دارد) و یا افرادی که بیماری لثه دارند، زیرا در صورت داشتن بیماری‌های جاری و نیاز مداوم برای مراجعه به دندان‌پزشک، مداوم باید لایه لمینیت برداشته شود و ضرر و معایب این کار بیشتر از منفعت و زیبایی آن است، پیشنهاد نمی‌شود. اما باید با بررسی مقایسه ذکرشده، تصمیم نهایی و معقولانه و همچنان مشاوره با دندان‌پزشک اقدام به لمینیت دندان‌کنید و باید این را در نظر داشته باشید که لمینیت دندان برای سالم بودن دندان‌ها یک امر الزامی نیست و بیشتر برای بهبود زیبایی دندان‌ها کاربرد داشته و امری اختیاری است.
لامینایزر چیست؟
افرادی که بیشتر احتیاط می‌کنند، دوست دارند راه برای برگشت‌پذیر از لمینیت دندان داشته باشند. برای اینکه این برگشت‌پذیری فراهم شود، نباید از روشی برای لمینیت دندان استفاده شود که نیاز به تراش دادن دندان‌ها باشد. لامینایزر یکی از برند‌های لمینیت سرامیکی(ونیر) است که برای قرار دادن آن نیاز به تراش نیست. البته برند‌های دیگری هم وجود دارند که این سهولت را فراهم می‌کنند، مثلاً می‌توان از برند‌های Durathin و Vivaneers یاد‌آور شد.
به لمینیت‌ها یا ونیر‌هایی که این سهولت را فراهم می‌کنند، ونیر‌های بدون تراش نیز می‌گویند.
تفاوت بین لمینیت دندان و عمل ارتودنسی دندان چیست؟
البته همان‌گونه که گفته شد جهت رفع انحراف بین دندان‌ها، رفع فاصله بین دندان‌ها و متقارن کردن آن‌ها طوری که مرز‌های دندان‌ها به‌طور واقعی و بدون فاصله و شکاف باهم قرار داشته باشند باید از عمل ارتودنسی استفاده کرد، اگرچه استفاده از لمینیت دندان ظاهر زیبایی به دندان‌ها می‌بخشد اما دندان‌ها فقط به شکل ظاهری باهم فاصله و شکاف ندارند و در صورت برداشتن لایه لمینیت به‌وضوح فاصله بین دندان‌ها و انحرافی که از قبل داشتند قابل‌مشاهده است.
بنابراین اگر دندان‌های شما نسبت به محور خود از هم منحرف‌اند، کجی ظاهری دارند و بین آن‌ها فاصله است، اما همه سالم هستند و هنوز پوسیدگی در آن‌ها وجود ندارد، اگر می‌خواهید فاصله بین دندان‌ها و کجی آن‌ها را از بین ببرید طوری که بدون نیاز به روکش شکل ظاهری منظمی داشته باشند، باید عمل ارتودنسی دندان‌ها را انجام دهید.عمل ارتودنسی نسبت به لمینیت دندان دردناک‌تر و طولانی‌تر است طوری که لمینیت دندان بین 2 الی 3 هفته زمان می‌برد اما ارتودنسی دندان بین 6 ماه الی 3 سال زمان می‌برد.
پیشنهاد میشود ابتدا از روش ارتودنسی دندان‌ها و بعد از منظم شدن شکل ظاهری دندان‌ها به‌طور دائمی و از بین بردن فاصله بین دندان‌ها به کمک روش ارتودنسی دندان‌ها، در صورت تمایل به از بین بردن خوردگی‌ها و زیبا ساختن ظاهر دندان‌ها و همچنان پیش‌گیری از خوردگی و پوسیدگی بیشتر دندان‌ها از روش لمینیت دندان جهت کامل و زیبا ساختن شکل ظاهری دندان، رنگ آن و پوشاندن خورد‌گی‌های دندان‌ها(در صورت وجود داشتن خوردگی) بهرهگیری شود. بدون شک که دندان‌پزشک بهترین راه‌حل و مراحل را برای شما ارائه خواهد دارد.
معایب لمینیت دندان
همان‌طور که گفت شد استفاده از لمینیت سرامیکی قابل‌برگشت نیست، و همچنان به دلیل تراشیده شدن برای دندان حساسیت به سردی و یا داغی ناشی از غذا‌ها و نوشیدنی‌ها ایجاد کند.
لمینت در صورت شکسته شدن و یا ترک کردن قابل‌ترمیم نیست و باید مجدداً اجرا شود، زیرا در صورت کار کردن لایه جدید روی لایه شکسته شده یا ترک‌خورده به‌مرورزمان عفونت برمی‌دارد و باعث ایجاد مشکلات دندانی میشود.
ازجمله معایب آن همان‌گونه که در مقایسه انواع لمینیت دندان ذکر شد امکان بیرون آمدن لمینیت نوع کامپوزیتی وجود دارد، اما این احتمال خیلی کم است و بدون دلیل اتفاق نمی‌افتد، دلیل آن فشار آوردن زیاد به دندان‌ها، ساییدن آن‌ها به همدیگر و جوییدن اجسام سخت مثل یخ، یا گردو و... است.
لمینیت دندان چگونه انجام میشود؟
نظر به نوع لمینیت موردنظر، اجرای لمینیت دندان، نیاز به 2 الی 3 ویزیت دارد. و شامل مراحلی میشود که به ذکر آن‌ها می‌پردازیم:
قبل از اجرای لمینیت دندان و هر عمل پزشکی به شمول عملهای پزشکی جدا پیشنهاد به مشاوره میشود و همچنان پزشک مربوطه این مورد را بررسی می‌کند، زیرا این بحثی مهم و حیاتی است و اکثر عملهای جراحی و عملهای پزشکی ازجمله عملهای زیبایی برگشت‌پذیر نیست و پشیمانی از آن چیزی جز ادامه دادن در راه ضرر نیست و چاره‌ای ندارد، بنابراین حتماً پیشنهاد میشود قبل از هر عمل پزشکی و خاصتا عملهای زیبایی، باید معلومات خیلی مشرح و مفصلی را در آن زمینه و همچنان مشاوره‌ای کامل و خالی از هر شبهه‌ای با پزشک مربوطه انجام دهیم.
در مرحله اول، دندان‌پزشک اقدام بنیادی را جهت اجرای عمل لمینیت دندان انجام می‌دهد، ازجمله به تحلیل از حالت نهایی که بعد از اجرای لمینیت دندان، دندان‌های شما به خود خواهد گرفت که طی آن به بهرهگیری از رادیوگرافی(اشعه ایکس) از دندان‌های شما تصویربرداری شده و به آن Cosmetic Imaging یا تصویربرداری زیبایی گفته میشود.
به این دلیل که لمینیت دندان حکم روکش دندان را دارد(به روکش طبیعی دندان مینای دندان گفت میشود و الی 3 میلی‌متر ضخامت دارد) و جایگزین آن میشود، مقداری از مینای دندان تراشیده شده تا لمینیت به‌جای آن قرار بگیرد. ضخامت لمینیت جایگزین شده بین 0.3 الی 1 میلی‌متر است(یعنی بین این مقادیر از مینای دندان تراشیده میشود).
تا مدتی که مدل لمینیت دندان فرد بیمار توسط دندان‌سازی ساخته شود، روکش‌های موقت برای دندان شما بکار گرفته خواهد شد، و ساختن مدل لمینیت دندان توسط دندان‌ساز الی یک ماه در برمی‌گیرد. بعد از ساخته‌شدن مدل دندان توسط دندان‌ساز، دندان‌پزشک اندازه و شکل آن‌ها بررسی کرده و در صورت نیاز تراش می‌دهد و در مرحله بعدی سطح اصلی دندان تمیز‌کاری شده و لمینیت روی دندان قرار داده میشود و با تاباندن شعاع نور روی لمینیت قرار داده‌شده روند اتصال و سفت شدن آن به دندان را بررسی می‌کند.
بعد از اتمام و اجرای عمل لمینیت، در صورت نیاز، توصیه‌های ضروری در ارتباط به نگهداری و مراحل بعد از عمل به شما ارائه می‌گردد.
بعد از اجرای لمینیت دندان چه نکاتی حائز اهمیت‌اند؟
البته برای نگهداری از لمینت نیاز نیست که خیلی حساس باشید و محتاطانه عمل کنید، اما با فرض اینکه شما می‌خواهید سلامت دندان‌های طبیعی خود را حفظ کنید، باید مسواک دندان‌ها روزانه انجام شود. فشار آوردن به دندان‌ها، جوییدن و شکستن اجسام سخت با دندان‌ها از ماندگاری لمینیت دندان کم می‌کند همان‌گونه که برای دندان‌های طبیعی نیز چنین است. اگر به فرض حفاظت از دندان‌های طبیعی خود از لمینیت‌ها محافظت کنید، ماندگاری بالایی در حل چندین سال الی 15 سال را برای دندان‌ها به ارمغان می‌آورند.
غذا‌هایی که رنگ مصنوعی دارند و همچنان سیگار کشیدن برای رنگ لمینیت‌ها مضر واقع میشود همان‌گونه که برای دندان‌های طبیعی این امر واقع است.
پایان مطلب
شکل، رنگ بد گشته و ظاهر نامنظم دندان‌ها شاید برای افراد ناراحت‌کننده باشد و به شکل مستقیم یا غیرمستقیم، میل لبخند زدن و حتی حرف زدن را از آنان کاسته باشد. برای اینکه این بد‌گشته‌گی از ظاهر دندان‌ها محو گردد و لبخند‌های زیبا و جرات حرف زدن دوباره برگردد، در این جهت یکی از روش‌ها هم روش لمینیت دندان است که با بهرهگیری از آن، ظاهری به زیبایی دندان‌های سالم، کامل و طبیعی به دندان‌ها داده میشود و به زیبایی لبخند و حتی فورم‌دهی به‌صورت کمک می‌کند.
لمینیت دندان انواع گوناگونی دارد که به‌طورکلی به دو نوع لمینیت کامپوزیتی و لمینیت سرامیکی تقسیم‌بندی میشود. جنس لمینیت‌های کامپوزیت از نوع پورسلن(که در عوام به آن چینی نیز گفته میشود)است. لمینیت‌های سرامیکی ازلحاظ کمی و کیفی تنوع بیشتری دارند. ازآنجایی‌که معمولاً عمل قابل‌برگشت نیست باید مشاوره کامل و عاری از هر‌گونه شبهه در تصمیم‌گیری با پزشک صورت گیرد تا باعث پشیمانی نشود. همیشه لبخند زیبا جرات‌بخش است اما هیچ عملی نمی‌تواند دندان‌های طبیعی را دوباره برگرداند، بنابراین باید در محافظت از دندان‌های خود کوشا باشیم زیرا هیچ‌چیز نمی‌تواند آن‌ها را دوباره به ما هدیه دهد.